|
Chào Khách quý
|
Văn xuôi, chuyển kể, hồi ký...
NỘI DUNG CỦA CHỦ ĐỀ:
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #14936
 Ý NGHĨA BÁNH CHƯNG VÀ DƯA HẤU NGÀY TẾT BÁNH CHƯNG Mời Thầy Cô, anh chị em cùng Tre Xanh đọc lại Sự tích bánh chưng trong Lĩnh Nam Chích Quái - Tác giả: Trần Thế Pháp. Truyện kể rằng trong kỳ cuối năm, khi đem trân cam mỹ vị đến dâng cúng Tiên vương, Vua Hùng Vương đã ra đề thi cho các con để tuyển chọn người nối ngôi: Ai dâng được món ăn ngon nhất thì sẽ được trao ngôi báu. Trong cuộc thi nấu ăn đầu tiên, Hoàng Tử Lang Liêu đã đoạt giải nhất vì đã có công sáng chế ra Tấm Bánh Chưng Thứ Nhất với ý nghĩa hoàn hảo từ hình thức cho đến nội dung...nhân bánh. Mà làm gì chẳng trúng giải, khi đã có người nhắc bài! Là vì…" Hốt nhiên mộng thấy thần nhân bảo rằng: Trong trời đất không có vật gì quí bằng gạo, vì gạo là của để nuôi dân, người ta ăn mãi không chán, không có vật gì đứng trước được nếu lấy gạo nếp hoặc gói hình tròn để tượng trời, hoặc gói làm hình vuông để tượng đất, ở trong làm nhân cho thật ngon, bắt chước hình trạng trời đất bao hàm vạn vật, ngụ ý cái ơn trời đất phát dục vạn vật, như thế thì lòng cha sẽ vui, tôn vị chắc được." Trở lại ngày nay, bánh chưng được làm theo hướng dẫn của sách dạy nấu ăn, với ba nguyên liệu chính là: - 1 kí gạo nếp - 400 g đậu xanh - 450 g thịt ba rọi đủ để gói được 3 tấm bánh lớn, cỡ vuông cạnh chừng 2 tấc, bề dầy khoảng 5 phân, theo tiêu chuẩn dinh dưỡng, sẽ có các ưu điểm sau đây: - Mỗi bánh như trên đem lại 2300 Calo, đủ năng lượng cho nhu cầu 24 giờ của một người hoạt động vừa phải. - Thế cân đối trọng lượng giữa Đạm, Béo, và Bột, Đường bằng 1 : 1 : 4 : 5, chẳng thua gì thế quân bình dinh dưỡng của các chế độ ăn lành mạnh của Âu - Mỹ. - Đậm độ năng lượng tối ưu vì cứ 1g ăn vào cung cấp cho người ăn trên 2 Calo, gấp đôi đậm độ của bữa ăn hàng ngày, mỗi gram chỉ đem lại 1 Calo. - Về mặt chất Đạm thì gạo nếp thiếu Lysine - là acid amin thiết yếu cần để trẻ con hay ăn chóng lớn, cho người lớn mau tái tạo sức lao động - nhưng thiếu sót này được đậu xanh bổ sung dễ dàng, vì họ đậu sẵn dư Lysine. Đậu thiếu Méthionine - cũng là một acid amin thiết yếu, nhưng để huy động chất béo ăn vào hay dự trữ sẵn trong cơ thể thì gạo có đủ để bù đắp cho đậu. Ngon, No, Chắc dạ, lại Gọn và Nhẹ: Chiếc bánh chưng xứng đáng là “thức ăn nhanh” dành cho Vua hồi đó, vì có thừa khả năng giúp chúng ta thực hiện được các sinh hoạt giao lưu ngày Tết: đi mừng tuổi, vui chơi, hội hè, thăm viếng bạn bè,... Đi theo dân tộc Việt trong hành trình Nam Tiến, biến hình đổi dạng từ vuông thành hình trụ của đòn bánh Tét - phải chăng là do đọc sai đi từ Bánh Tết? - thiếu lá dong thì dùng lá chuối để gói, cũng chẳng sao. DƯA HẤU CŨNG CÓ MẶT TỪ THỜI HÙNG VƯƠNG Không chỉ có mặt trên các thiệp chúc Tết, bàn thờ Ông Bà và bữa ăn nhân dân, Dưa Hấu còn xuất hiện rất sớm trong lịch sử dân tộc với sự tích An Tiêm. Khởi đầu câu chuyện, An Tiêm được Vua Hùng tin yêu "ai cũng úy phục và chen nhau đến dâng lễ vật, không thức ăn gì là không có" khiến cho đương sự coi "của cải đều là vật tiền thân" của mình và Vua Hùng đâm "cả giận" đối với An Tiêm, "Bèn đày ra ngoài bãi cát, tứ phía không có dấu chân người đi đến, với lương thực đủ dùng cho bốn năm tháng mà thôi, ăn hết là chết đói." Nhờ vững niềm tin rằng "Trời đã sinh thì trời phải dưỡng" và một chút may mắn là có "con bạch hạc từ phương Tây" bay lại, làm rơi sáu bảy hạt dưa "đâm chồi nẩy lộc, kết thành trái dưa, nhiều không kể xiết". Rộn rã đón xuân bên cánh mai vàng, bên cành đào thắm, bên mâm ngũ quả, còn hiện diện một loại trái cây không thể thiếu: Dưa hấu. Ruột đỏ ẩn bên trong lớp áo xanh - quả dưa tròn căng, mọng nước - được bày trang trọng trên bàn thờ. Ngày đầu xuân, trái dưa bổ đôi , màu đỏ ngọt ngào như lời chúc một năm mới đầy may mắn và hạnh phúc. Màu sắc dưa hấu cũng nói lên sự hưng thịnh ít nhiều của gia chủ trong năm. Người ta tin rằng, nếu trái dưa hấu đầu năm mà ruột đặc, màu đỏ tươi, mọng nước, ngọt lịm thì đó là báo hiệu một năm tuyệt vời. Bởi thế, mua dưa hấu bày Tết phải rất thận trọng... vì nhiều người coi như đó là quẻ bói đầu năm. Ngày Tết, có miếng dưa hấu, như chiếc thuyền rồng sơn son mịn cát lóng lánh, ăn vào thì còn gì tuyệt bằng, nhất là khi đã chán thịt mỡ, bánh chưng, bánh kẹo. Với người phương nam, dưa hấu làm dịu cơn khát, làm mát lòng người. Thơm nhất, ngọt nhất là dưa có ""quê"" ở châu Á, đặc biệt là vùng Nam và Đông Nam Á - nơi mà nắng gió gần như quanh năm, chủ yếu với hai màu khi chín: đỏ tươi và màu vàng, còn vỏ cũng có màu xanh và màu vàng. Ngoài mục đích khoái khẩu, dưa hấu ngày Tết có thể biến thành hình cắm hoa nhờ đôi bàn tay khéo léo của bạn. Bạn cũng có thể bổ đôi quả dưa, khoét ruột, cắt thành từng miếng nhỏ, vuông vừa ăn, và dùng ngay vỏ dưa làm tô đựng. Với trái dưa bày trên mâm ngũ quả ngày Tết, bạn đừng quên dán thêm lên những chữ Hán (chọn nền vàng, chữ đỏ để nổi bật trên nền vỏ xanh) những chữ Phúc, Lộc, Thọ, Cát... thật ý nghĩa. Không những thế, theo phân tích của các nhà dinh dưỡng học, không có loại giải khát nào tốt hơn, tinh khiết hơn, quý hơn dưa hấu. Thứ quả ngon ngọt này không chứa bất cứ một hoạt chất gây hại nào đến cơ thể, và dường như chứa tới 100% thành phần nước giải khát hảo hạng. Vì vậy, không làm cho người mập phải đắn đo khi ""cắn miếng dưa hấu ngọt lịm"". Món quả giải khát tuyệt vời ấy còn là một vị thuốc thanh nhiệt, tiêu khát. Trong trường hợp bị sốt cao ra mồ hôi do cảm nắng, trúng nóng, việc dùng nước ép thịt quả dưa hấu làm thuốc uống sẽ giúp mau khỏi. Những người say rượu, nếu được uống nước ép thịt quả dưa hấu, hoặc ăn mấy miếng dưa là giã rượu ngay. Hầu như mọi bộ phận của quả dưa hấu (vỏ dưa, cùi dưa... ) đều có thể làm thuốc chữa bệnh. Lớp vỏ xanh, trắng của quả dưa hấu (tây qua bì) tính hàn, vị ngọt, có thể chữa các chứng cảm nắng, cảm nóng, phát sốt... Dân gian thường dùng cùi trắng (gọt sạch lớp vỏ xanh phía ngoài) ngâm nước vôi trong 5-6 giờ, vớt ra rửa kỹ bằng nước sạch, tráng lại bằng nước đun sôi để âm ấm (50-60 độ C), rồi đem thái chỉ hoặc nạo nhỏ, thêm nước đường, đổ cùi dưa vào, múc ra bát để nguội, làm món ăn giải khát, giải nhiệt rất tốt. Cũng có thể lấy toàn bộ cùi dưa hấu (không gọt bỏ vỏ xanh) đem phơi khô, những khi cần thì sắc uống để làm thuốc giải nhiệt. Cách chọn dưa hấu: Muốn chọn quả dưa đỏ và ngọt thì phải chọn quả đủ già (trừ loại ruột vàng). Trước hết, cần xem: - Cuống dưa: nhỏ, héo khô lại là dưa đã già. Cần để ý những quả dưa cuống héo do hái non nên cuống không teo lại. - Núm dưa: Tròn đều, hơi lõm xuống. - Vỏ dưa: căng tròn, láng bóng, các sọc đen phải nổi rõ. Nhấc quả dưa lên, dùng ngón tay ấn nhẹ vào vỏ, dưa tốt thì vỏ cứng. - Đít dưa: Xem phần đít của quả dưa lớn hay bé (càng bé càng tốt), đồng thời, xem nó có lõm vào hay không. Lõm càng sâu dưa càng ngọt. Đối với quả dưa hình cầu cần chú ý: nếu lõm sâu thì thường là quả đã chín già. - Phần giáp đất của quả dưa có vàng không, nếu càng vàng càng tốt. Nếu vỏ xanh và hơi vàng là dưa còn non. Ngoài ra, để tránh dưa xốp vì quả già, cần chọn quả tròn đều, nặng tương xứng kích cỡ. Sau đó, đặt hoặc ôm trái dưa trên tay, lấy tay kia vỗ nhẹ lên quả, nếu nghe tiếng kêu là trầm đục là dưa chín, không bị xốp. Vào ngày Tết, người lớn thường vừa góp vui câu chuyện vừa cắn hạt dưa lách tách . Nguồn ( Sưu Tầm ) Tre Xanh CA 13-02-2015 |
|
|
|
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #14978
 Bánh tét ngày Tết ở Nam Bộ “Chim kêu ba tiếng ngoài sông Mau lo lựa nếp hết đông tết về” Bánh tét ngày Tết là món ăn không thể thiếu trên mâm cúng ông bà tổ tiên hay trên bàn ăn của người dân đất phương Nam. Một đòn bánh tét tròn trịa, đầy đặn phản ánh khát vọng về một cuộc sống no đủ của người dân Nam bộ- cư dân của vùng đất mới. Lo lựa nếp để gói bánh tét trước cúng ông bà tổ tiên, kế biếu bà con lối xóm, sau cùng để ăn cho ba ngày tết. Do vậy, món bánh tét ngày Tết là loại bánh không thể thiếu được vào dịp xuân về, là nét văn hóa ẩm thực tiêu biểu của người Việt ở Nam bộ. Vì thế, một số người mới cho rằng cách gọi bánh tét có thể được đọc trại từ bánh tết mà ra. Cứ đến khoảng 27, 28 tết là mấy bà nội trợ đã lo chuẩn bị nếp. Một ngày trước khi gói bánh, nếp được đem đi ngâm và gút. Hôm sau, họ cắt mấy tàu lá chuối còn nguyên và xanh um ở mé vườn hay sau hè. Lá chuối được rọc nhỏ lại theo kích cỡ đòn bánh, rồi lau sạch và quét lên tí dầu ăn cho láng. Nếp gút lại thật kỹ, sau đó mới bày lên lá với lớp nếp đến lớp nhân. Người gói bánh tiến hành gói phần lá bên ngoài và gói ở 2 đầu bánh, rồi dùng sức buộc dây lạt thật chặt thân bánh, phần dây thừa được gọi là đuôi bánh. Cách gói phần đầu bánh có hai dạng: Gói theo kiểu hình tròn hay hình tam giác. Người gói bánh cột phần đuôi 2 hay 3,4 đòn bánh lại với nhau thành từng xâu, rồi bỏ vào nồi nước sôi trên lò than, lò củi để luộc chín. Mấy đứa nhỏ ngồi xung quanh nồi bánh tét chụm lửa. Hồi còn nhỏ, ai đã từng ngồi như thế thì chắc không thể quên được hình ảnh bập bùng của lò than với âm thanh tí tách, cái háo hức mong đợi khi bánh được vớt khỏi nồi nước luộc và cái hơi nóng tỏa ra làm ấm cả gian nhà bếp. Đó là cảm giác của ngày tết sắp về ở từng gia đình. Độ chừng 3 đến 4 tiếng, người ta vớt bánh ra khỏi nồi nước, treo thành từng xâu trên cái đòn dài của nhà bếp để bánh ráo nước và tránh sự dòm ngó của lũ mèo, chuột. Sáng 30 cúng rước ông bà, họ cắt bánh thành từng khoanh rồi đặt vào đĩa để cúng. Bánh cúng xong thì con cháu mới được ăn. Khi ăn cũng là dịp để thưởng thức sự khéo léo của người nội trợ. Bánh tét ngon là khi mở ra phần nếp không dính lá, nếp phải dẻo, mịn và trong, phần nhân phải vừa ăn (không quá mặn cũng không quá ngọt) và có mùi thơm. Muốn được như vậy phải biết kỹ thuật gói bánh. Nếp chọn là loại nếp thượng hạng, nếp rặt, không được pha với thứ khác. Còn lá chuối là loại lá còn nguyên vẹn, không được rách để tránh cho bánh bị “xì” khi nấu. Mặt khác, nếp phải được gút kỹ nhiều lần sao cho thật sạch để khi ăn bánh phần nếp mới dẻo, mịn. Kỹ lưỡng hơn nữa, khi gút người ta cho thêm muối vào cho nếp thêm sạch, dễ gút. Nước ngâm nếp phải được để trong lu vài ngày để lắng tạp chất xuống đáy. Điều này giúp bánh được giữ lâu hơn trong ba ngày tết. Khi gói bánh phải gói thật chặt, không được gói lỏng vì dễ làm hư bánh trong khi luộc. Đậu xanh ngâm kỹ, đãi vỏ thật sạch thì nhân mới ngon. Nói là bánh tét ngày tết, nhưng dân Nam bộ chia làm 2 loại: Bánh tét mặn và bánh tét ngọt. Bánh tét mặn là loại bánh tét có nhân đậu xanh với mỡ, thịt ba rọi, một số nơi còn thêm hột vịt muối. Còn bánh tét ngọt gồm bánh tét nước tro, bánh tét nhân chuối, nhân đậu xanh,…Bánh tét mặn được làm phổ biến vào dịp tết. Người ta chọn mỡ heo hay thịt ba rọi còn tươi, rửa sạch và để ráo nước. Khi gói bánh thì để thịt, mỡ trên lớp đậu xanh. Nếu gói bằng thịt ba rọi, khi cắt bánh, phần chính giữa vừa trong vừa đục, trông rất bắt mắt. Còn bánh tét nhân mỡ thì phần mỡ trong vắt mới ngon. Ở Tiền Giang, khi làm bánh tét nhân mỡ, mấy bà lấy mỡ ướp với tí đường, củ hành tím rồi phơi trong thau nhôm chừng 5 đến 6 tiếng. Mỡ ướp hành tím làm cho nhân không nặng mùi, thơm và dễ ăn, khác với ướp tỏi. Phơi mỡ trong thau nhôm để lấy nhiệt cho mỡ dễ chín, săn chắc. Mấy ngày tết, sợ ăn bánh tét mặn ngán, bà con còn gói thêm bánh tét ngọt để ăn thêm, đặc biệt ở một số gia đình ăn chay. Bánh tét ngày Tết bằng nước tro là loại bánh mà nếp được ngâm với nước tro tàu, phần nhân gồm đậu xanh xào chung dừa nạo. Bánh có mùi thơm lạ, màu hơi đen, ăn rất ngon. Gọi bánh tét chuối vì phần nhân được làm bằng chuối. Người ta chọn loại chuối xiêm chín rục làm nhân. Khi cắt bánh, phần nhân có màu đỏ thẫm, vị ngọt tự nhiên. Ở miệt Bến Tre còn có loại bánh tét không nhân. Bánh được làm toàn bằng nếp trộn chung với đậu đen hay đậu phộng và nước cốt dừa, ăn rất béo và thơm. Còn ở Tiền Giang, cũng bánh loại này, mấy bà còn cho thêm chuối xiêm chín đã bóp nhỏ vào hỗn hợp đậu, nếp, nước cốt dừa, đậu đen rồi mới gói. Khi cắt ra, bánh gồm nhiều màu, rất bắt mắt và có vị ngọt của chuối, vị bùi của đậu, vị béo của nước cốt dừa, vị dẻo của nếp. Ở Nam bộ, khi ăn, bánh tét ngày Tết thường được dùng chung với dưa kiệu, dưa muối cho đỡ ngán. Có người thích ngọt, khi ăn họ còn cho thêm đường trên mặt bánh. Người ta còn dùng bánh tét thay cơm. Họ chan nước thịt kho tàu dầm tí ớt, trộn thêm dưa giá hay dưa kiệu để ăn chung với bánh. Ăn kiểu này thì ngon và hết sẩy! Vị béo, ngọt của bánh cùng vị chua chua của dưa giá, dưa kiệu và vị mặn mặn, cay cay của nước thịt kho tàu tạo nên một hương vị khó tả và nhớ mãi. Mấy bà nội trợ ở Tiền Giang còn làm thêm món củ cải trắng ngâm với nước tương hoặc nước mắm, bỏ trong hủ sành để ăn kèm với bánh tét. Bánh tét ở Nam bộ có một số loại rất ngon, nổi tiếng, ăn thì khỏi chê, biếu rất sang như: Bánh tét Trà Cuôn (Trà Vinh), Bánh tét lá cẩm (Cần Thơ) và bánh tét Tiền Giang. Bánh tét Trà Cuôn có gốc tích từ xã Kim Hòa, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh. Phần nếp bánh có màu xanh, nhân đậu xanh, trong cùng là thịt mỡ và hột vịt muối. Phần nếp có màu xanh do được làm từ nước lá chùm ngót giã nhuyễn trộn vào. Đây được cho là cách làm bánh tét của người Khmer Trà Vinh. Theo người dân Cần Thơ cho biết bánh tét lá cẩm có nguồn từ gia tộc họ Huỳnh ở Bình Thủy. Dòng họ này đã làm cho bánh độc đáo hơn bằng cách nấu lá cẩm lấy nước, sau đó cho nước hòa chung với nếp. Do đó,khi cắt bên ngoài,bánh có màu tím than, phần nhân có màu vàng của đậu, màu hồng của thịt, màu trắng của mỡ và màu đỏ của trứng vịt muối, trông rất đẹp và duyên dáng. Còn bánh tét Tiền Giang có nhân thịt ba rọi, tôm khô và hột vịt. Do nếp được ngâm nước lá dứa, nên khi ăn bánh có mùi thơm nhẹ. Mặt khác, trứng hột vịt muối- nguyên liệu chế biến thức ăn phổ biến của người Hoa có mặt trong nhân bánh tét hay sự tiếp thu từ cách làm bánh của người Khmer (bánh tét Trà Cuôn) đã phản ánh rõ nét sự giao lưu văn hóa ở vùng đất Nam bộ. Sự khác biệt trong cách làm bánh tét ở một số địa phương như Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh và Cần Thơ thể hiện được tính thống nhất mà đa dạng của văn hóa ẩm thực. Phải chăng đó chính là những nét nghĩa văn hóa của đòn bánh tét ngày tết ở vùng đất phương Nam ấm áp và yên bình? Theo vanhocngonngu Tre Xanh CA 15-2-2015 |
|
|
|
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #15027
|
|
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #15028
|
|
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #15029
|
|
└(≣) TẾT NGUYÊN ĐÁN. cách đây 9 năm, 2 tháng #15030
|
|
Copyright© 2012